Çocuklarda Dil Gelişimini Desteklemenin Yolları

Çocuklarda dil gelişiminin evreleri farklılık gösterir ama tüm gelişim aşamalarında olduğu gibi burada da uzmanlar tarafından kabul edilen belli standartlar var. Ebeveyn olarak senin de çocuğuna olan katkın çok önemli.

Bu yazımızda sana çocuklarda dil gelişimini destekleyen oyunlardan ve yaklaşımlardan bahsettik. Hadi başlayalım!

2 yaş dil gelişimi özellikleri

  • 2 yaşındaki çocuğun dil gelişiminde artık zamirlerin de yeri var. Daha uzun ve karmaşık olayları anlayabilir.
  • 2-3 cümlelik konuşmalar yapabilir.
  • Gördüğü şekilleri tanıyıp ismini belirtebilir.

2 yaş dil gelişimini destekleyici oyunlar

  • 2 yaş dil gelişimi etkinliklerinde kitapların önemi büyük. Çocuğuna bir kitap okuma rutini oluşturabilirsin. Gün içinde ve geceleri uykudan önce ona hikayeler okuyup masallar anlatabilirsin.
  • Çocuklar çok taklitçi canlılar. Oyuncak bir telefonla büyükannesi ve babasıyla konuşuyormuş gibi oyunlar oynatabilirsin. Kimi zaman senin ya da eşinin taklidini yaparak da konuşmasını isteyebilirsin.
  • Çocuğunun, duygularını ifade etmesine yardımcı olacağı için parmak kuklalar da bu dönemde oldukça faydalı. Duygularını her zaman açıkça dile getirmeyen çocuklar için iyi bir fırsat. Öğrenmenin tadını çıkarsın: Yaratıcı, Eğitici, Eğlenceli 2 Yaş Oyunları

3 yaş dil gelişim özellikleri

  • 3 yaş çocuğun dil gelişim özelliklerinde istek ve gelecek zaman kiplerini görüyoruz.
  • Soru kipini sıklıkla kullanabilir.
  • 2 ya da 3 cümlelik diyaloglarda bulunabilir.
  • Oyuncak, kıyafet ya da hayvan gibi sınıflandırmaları başarıyla yapabilir.

3 yaş dil gelişimi oyunları

  • 3 yaşındaki çocuğun dil gelişimini desteklemen için cümlelerinde bol bol detaya yer vermelisin. Çocuğuna zengin betimlemeli hikayeler anlatabilirsin. Resimli öykü kitaplarına bayıldığı bu dönemde çocuğunla birlikte sık sık kitapçı gezebilirsin.
  • Çeşitli olaylar anlatan resimleri dergiden keserek çocuğunla birlikte kartona yapıştırma etkinliğine ne dersin? Sırayla kartları gösterip; “Bu çocuk ne yapıyor?”, “Bu çocuk ne tutuyor?” gibi sorular sorabilirsin. Bu tür dil gelişimini destekleyen oyunlarla çok ileri gideceksiniz, inan.
  • Önce tek tek adlarını sorarak çocuğunun nesneleri tanıyıp tanımadığını anla, sonra da özelliğini söylediğin oyuncakları sana vermesini iste. “Bana kırmızı kovaları ver.”, “Bana büyük arabayı ver.”, “Bana aynı büyüklükte olan topları ver.” gibi. Bu tarz oyunlara bayılacaktır.
  • Çocuğunun dil ve konuşma gelişimini destekleyecek en doğal yollardan biri de yaşıtlarıyla sohbet etmesi. Bu nedenle diğer çocuklarla bir arada bulunabileceği ortamlar hazırlayabilirsin. Hem dil gelişimi hem sosyalleşme açısından anaokuluna gitmesi de bu açıdan çok faydalı.

Çocuk gelişimine aşırı faydalı 3 yaş etkinlikleri için oku!

4 yaş dil gelişimi özellikleri

  • Kompleks yapıda cümleler kullanabilir.
  • 5-6 kelimelik cümleler kurabilir, bir sohbeti sürdürebilir.
  • Zaman kavramı olarak geçmişi ve şimdiyi ayırt edebilir.
  • Kendi kurguladığı hikayeleri anlatır.
  • Ezberlediği şarkıları kendi kendine söylemeye başlar.
  • Adını, soyadını ve yaşını söyleyebilir.

4 yaş dil gelişimi etkinlikleri

  • 4-5 yaş çocuklarında dil gelişimi için sebep-sonuç ilişkisi kurmak çok önemli. Çocuğunun bıkmadan sorduğu “O ne?”, “Bu niye böyle?” gibi sorulara yanıt ver. Olayları sebep-sonuç ilişkisi içinde anlatırsan çocuğunun sözcük bilgisini arttırmak kadar merakını da gidermiş olursun. Mesela “Camdan sarkma.” demek yerine “Camdan sarkarsan aşağıya düşebilirsin.” demek gibi.
  • Çocuklar “-mış gibi yapmayı” çok severler. 4-5 yaş dil gelişimi etkinlikleri için evcilik, doktorculuk gibi oyunlar oynayabilirsiniz. Bu tarz oyunlar onun esnek düşünme ve ifade etme becerilerinin gelişmesini sağlayacaktır.

Mutlaka oku: Dörtlük Dörtlük Çocuk Büyütmek için 4 Yaş Oyunları

Çocuğun dil gelişimini desteklemek için dikkat edilecek noktalar!

  • Küçük çocuklar konuşma becerilerini televizyonla geliştiremezler. Çünkü televizyon onları dinlemez! Erken yaşta çok fazla televizyon izleyen çocuklarda dil gelişiminde gecikme görülür. Bebekler için kullanıma sunulan DVD’lerinde eğitsel bir yanı yok. Bebek kanallarının da bebek eğitimine katkısı yok. 2 yaşından önce çocuğuna TV ya da film izletmemelisin.
  • Aslında çocuklarda konuşmayı teşvik etmek ve dil gelişimine katkıda bulunmak için benimsenecek ilk kural, çocukla her fırsatta konuşmak.
  • Eşinle ya da arkadaşlarınla sohbet ederken çocuğun araya girip seninle konuşmak istiyorsa dinlemelisin.
  • Kafa karıştırıcı çevre seslerini engellemek, çocuğun konuşmasını kolaylaştırır. TV’nin açık olduğu saatleri aza indir. İlgileneceği ses çıkaran bir oyuncak alabilirsin. Açık ve net konuşan yetişkinlerle vakit geçirmesini sağla.
  • Sevdiği tekrarlamalı oyunlar ve şarkılar bul. Bir dakikalık odaklanma dönemleri hedefle. Zamanla bu süreyi arttır. Çocuğun etkinlikten sıkılırsa değiştir, başka bir oyun bul. Mesela burnunu, kulağını tutup bunların isimlerini söylesin. Eskiden beri en etkili dil gelişimini destekleyen oyunlardan biri.

Oyuncu Anne Şermin Yaşar'dan: 6 Eğitici Oyun Önerisi!

  • Duyguları tanımlamak, hem dil hem de duygusal gelişimi açısından çok faydalı. Kitaptaki kahramanların duygularını tanımlayabilirsiniz. Senin ve çocuğunun neler hissettiğinizi sözcüklere dökebilirsiniz.
  • Çocuğunun konuşmasını olay haline getirme. Bolca dinle, konuş ve gelişimine tanık olmanın keyfini yaşa.

Dil gelişiminde ve konuşmada bozukluk varsa işi profesyoneline bırak: Çocuklarda Dil ve Konuşma Terapisi Hakkında Merak Ettiğin Her Şey

Kaynakça ve İleri Okuma

  • Çocuğunuzun İlk 6 Yılı-Prof. Dr. Haluk Yavuzer,
  • Yaşamın İlk 2 Yılında Çocuk Sağlığı ve Bakımı-Prof. Dr. Gülbin Gökçay,
  • AÇEV.