Çocuklarda Sosyal Duygusal Gelişim Özellikleri

Çocuklarda sosyal duygusal gelişim, sağlıklı bir kişiliğe sahip olması ve sosyal çevresiyle olumlu ilişkiler kurabilmesi açısından önemli bir konu. Peki, çocuğun sosyal ve duygusal gelişimi için ona nasıl destek olman gerektiğini biliyor musun? İpuçlarını yazımızda verdik.

Sosyal gelişim nedir?

Çocuklarda sosyal duygusal gelişim bir bütündür! Bu nedenle sosyal gelişimin tanımını yapabilmek için öncelikle çocuklarda duygusal gelişimden bahsetmek gerekir. Peki duygusal gelişim nedir?

Çocuğun duyguları tanıması, anlaması ve neden ortaya çıktığını bilmesi ve bu duygularla başa çıkabilmesi duygusal gelişimin parçalarıdır.

Çocuklarda sosyal duygusal gelişim içinse duygularının farkına varabilmesi, kendi kişiliğini tanıyabilmesi, hangi duruma hangi tepkiyi vereceğini bilmesi ve tüm bu durumlar üzerinde kontrol sağlayabilmesi ile topluma ayak uydurabilmesi tanımı yapabiliriz. Çocuklarda sosyal ve duygusal gelişim zamanla edinilecek becerilerdir.

Duygusal gelişim ne zaman başlar?

Çocukların sosyal duygusal gelişim özellikleri tabii ki yaştan yaşa göre değişimler gösterir ancak sosyal ve duygusal gelişim bebeklikten itibaren başlar. Bu iki kavramın güçlü bir şekilde gelişmesi ve çocuğun olumsuz duyguları yoğun yaşamaması için gelişmesi gereken en temel durum ise güvendir. Bebeğine doğar doğmaz güven duygusunu verebilmen ilerleyen zamanlarda sosyal ve duygusal gelişimi için çok doğru bir temel oluşturur. Güven, özellikle çocuklarda duygusal gelişim için ilk sağlanması gereken unsurdur.

Anlattık: Güvenli Bağlanma Nedir? Neden Önemlidir?

0-6 yaş arası sosyo duygusal gelişim

bebeklik döneminde duygusal gelişim

Sosyal ve duygusal gelişim nedir, artık öğrendin. Şimdi yaşlara göre duygusal gelişim dönemlerini ve özelliklerini inceleyelim.

0-12 ay bebeğin duygusal sosyal gelişim özellikleri

Bebeklik döneminde sosyal duygusal gelişimin olumlu yönde etkilenmesi, anne ve babanın çocuğa çok ilgi ve sevgiyle yaklaşması, yetişkinlik döneminde olumlu bir benlik saygısına sahip olunmasını sağlıyor. Birlikte bebeklik döneminde duygusal gelişimin ne tür özellikler taşıdığına bakalım.

  • Annesiyle karşılıklı göz teması kurar. Bu, bebeklerde duygusal gelişim özelliklerinin en önemli özelliklerindendir.
  • İnsan seslerine tepki verir.
  • Kendisiyle iletişim kurulduğunda gülümser, ağlamaktan farklı sesler çıkararak iletişim kurar.
  • Anne, baba ve diğer yakınları tanımaya başlar. Onları görünce heyecanlanır.
  • Yalnızlıktan hoşlanmaz.
  • Yabancılardan korkabilir.
  • İlgi görmekten hoşlanır.
  • Eşyalarını sahiplenip, paylaşmaktan hoşlanmayabilir.
  • Duygularını mimikleri ile ifade edebilir.
  • Oyun oynamaktan çok hoşlanır.
  • Etrafındaki insanlar konuşurken ses çıkararak dikkati üstüne çekmeyi sever.
  • Etrafında kendi yaşıtı bebeklerin olması hoşuna gider.
  • Bazı seslerle isteklerini belli edebilir.
  • Bir sebeple engellendiğinde büyük bir tepki verebilir.
  • Bazı hareketleri taklit edebilir.

Her dönemin bir özelliği var: Bebeklerin Ani Sesten Korkması Normal mi?

1 yaşında bebeğin sosyal duygusal gelişim özellikleri

  • Yaşıtı çocuklarla beraber zaman geçirebilir.
  • Bir süre annesinde ayrı kalabilir.
  • İlgiyi çok sever.
  • İlgi çekecek bir şey yaptığını düşündüğünde alkış bekler.
  • Kendisine yöneltilen talimatları algılar.
  • Oyuncak toplayabilir.
  • İstemediği bir şey varsa bunu hareketleri ile anlatabilir.
  • Arkadaşlık kurmak ister.
  • İletişim kurmaktan hoşlandığı başka kişiler de bulur.
  • Yavaş yavaş kendi kendine yemek yiyebilir ve ellerini yıkayabilir.
  • Yabancılardan daha az korkar.

çocuğun sosyal ve duygusal gelişimi

2 yaş sosyal duygusal gelişim

  • Bir çocuk grubunun içerisinde oyun oynayabilir.
  • Kendi kendine yemek yemek, ellerini yıkamak ister.
  • Kısa süreli role play oyunları oynayabilir (evcilik, doktorculuk gibi).
  • Rahatlıkla kaşık, çatal tutabilir.
  • Tuvaletinin geldiğini önceden haber verebilir.
  • Kısa bir süre kendini oyalayabilir.
  • Çorap, ayakkabı, şapka, eldiven gibi kıyafetleri kendisi çıkarabilir.

2 Yaş Sendromu Nedir, Nasıl Başa Çıkılır?

3 yaş sosyal duygusal gelişim özellikleri

  • Yaşıtları ile oynamaya başlar ve bundan zevk alır.
  • Yine yaşıtları ile anlaşmazlıklar yaşayabilir.
  • Paylaşım yapmaktan hoşlanmaz.
  • Nezaketi ve empatiyi yavaşça öğrenebilir.
  • Haklarının farkına varır.
  • Karar vermeyi ve seçim yapmayı öğrenir.
  • Hayal gücü gelişir.
  • Yeni arkadaşlar edinebilir.

3 Yaş Sendromu Nedir? Nasıl Atlatılır?

4 yaş sosyal duygusal gelişim

  • Okul öncesi sosyal duygusal gelişim yaşayan çocuğun espri anlayışı gelişir, eğlenmeyi daha çok sever.
  • Günlük rutinleri öğrenir.
  • Kuralların farkına varır.
  • Yaşıtı çocuklara zorbalık yapabilir.
  • Hayali arkadaşı olabilir.
  • Annesinden ayrı kalabilir, arkadaşlarının evine gidip oyunlar oynayabilir.
  • İnatçılık yapmaya başlayabilir.
  • Kötü kelimeler öğrenip kullanmaya çalışabilir.
  • Yaşına göre sorumluluklar alabilir.
  • Şaka ve gerçeği ayıramayabilir.

Çocuklarda İnat ve İnatçı Çocukla Baş Etme Yolları!

5 yaş sosyal duygusal gelişim özellikleri

  • Benliğine olan farkındalığı artar.
  • Arkadaşları ile oyun oynarken kendini tamamen oyuna verebilir.
  • Sabırsızlık duygusu azalmaya başlar.
  • Önemsediği kişilerin yanında olmaktan çok hoşlanır.
  • Kolay arkadaş olabilir, paylaşımcılığı artar.
  • Gerektiğinde liderlik yapabilir.
  • Cinsiyet konusuna kafa yormaya başlar. Bebek nasıl yapılıyor merak eder.
  • Rekabet etmeye başlar.
  • Öğretmen gibi otorite kaynaklarına saygı duyar.
  • Kendiyle alay edilmesinden çok etkilenir.
  • Mahremiyet kavramı oluşmaya başlar. Soyunurken izlenmek istemez.

Annelerin tavsiyelerine bak: Çocuğumun Duygusal ve Sosyal Gelişimi İçin Nasıl Aktiviteler Yapmalıyım?

Kaynakça ve İleri Okuma

Okul Öncesi Dönemde Sosyal-Duygusal Gelişime Anne-Baba Davranışlarının Etkisi - Yrd. Doç. Dr. Adalet KANDIR, Uzm. Yasemin ALPAN