Çocuklar ne zaman konuşur? Çocuklarda dil gelişimi nasıl desteklenir? Çocuklarda konuşma bozuklukları neler? Çocuk gelişimine dair bilmen gerekenler burada!
33 aylık kızımı Ankara’da oyun grubuna götürmek istiyorum. Etimesgut Bağlıca çayyolu civarlarında. Bana tavsiye verebilir misiniz?... devamı
Merhaba oğlum 26aylık ismine bazen dönüyor bazen dönmüyor birde arabaları dizme huyu var.Konuşması biraz yaşıtlarına göre geri.İnatçı bazen kendini yerlere atıyor sinirlenip bide biyere vurup duruyor ... devamı
Oğlum 36 aylık. Haftada 2 tam gün yada 3 yarım gün gönderebileceğim 5. Levent, Bomonti, Kağıthane bölgesinde kreş önerisi olan var mı?... devamı
Kaba ve ince motor gelişimi kavramlarını sık sık duyduğuna eminiz. Önemli olduğunu biliyorsun ama içerikleri hakkında yeterli bilgin yok mu?
Senin için bu yazıyı hazırladık, çocuğunun motor...
Retorya Dil, Konuşma ve Gelişim Merkezi’nin kurucusu Uzman Dil ve Konuşma Terapisti Çağdaş Karsan'la çocuklarda dil ve konuşma terapisine dair kapsamlı bir röportaj yaptık.
Çocuğunun dil gelişiminde...
Artık bebeğini kucağına aldın! Şimdi gelişimini takip etme zamanı! Büyümesini, beslenmesini, hareketlerini, zihinsel ve sosyal yeteneklerini aylık olarak birlikte inceleyeceğiz. Ay Ay Bebek Gelişimi bölümünü keşfet, bebeğinin ayını seç ve aklındaki soruların cevaplarını bul!
Hemen okumaya başlaBu aracımızı kullanarak doğacak bebeğinize vermek istediğiniz ismi, kökenlerini öğrenerek bulabilirsiniz.
Çocuk gelişimi, miniğinin anne rahmine düşmesiyle başlayan bir süreç. Doğum sonrasında ise çocuğun büyüdüğü ortam, yaşam koşulları, beslenme şekli ve çevresel faktörler gibi pek çok etmen çocuk gelişimine katkıda bulunuyor.
Her çocuğun büyüme hızı farklı olduğu için gelişimsel açıdan çocukları birbirleriyle kıyaslamamak gerekiyor. Çocuğunun gelişiminin normal seyrinde gidip gitmediğini anlamak için onu yakından gözlemlemelisin. Geç yürüme, direktifleri yerine getirememe, iletişime kapalı olma, göz kontağı kuramama, konuşma bozukluğu ve motor becerilerde yetersizlik gibi durumlardan birkaçını fark ettiğin takdirde bir uzmanla görüşmende fayda var. Bu tarz durumlarda erken dönemde yapılan müdahaleler sayesinde daha hızlı bir şekilde ilerleme kaydedilebiliyor.
Çocuklarda kilo artışı ve boy uzaması olarak kendini büyüme, doğumdan itibaren başlıyor. Ancak çocuklarda büyüme her zaman aynı hızda gerçekleşmiyor. Aktif büyüme dönemi olan ilk 3 yılda çocuklarda kilo alımı çok önemli. Eğer miniğin çocuk gelişim tablosuna uygun bir şekilde kilo alıyor ve boyu uzuyorsa bu, yeterli beslendiği anlamına geliyor. Yani, ona fiziksel, duygusal ve zihinsel olarak iyi bakıyorsun demektir.
Ancak belli gelişimsel niteliklere yaşıtlarıyla aynı zaman diliminde ulaşamayan çocuklarda gelişim geriliği meydana gelebiliyor. Özellikle de çocuklarda boy kısalığı, gelişim geriliğine dair şüphe uyandırabiliyor. Fakat bu, tek başına yeterli bir sebep değil. Gelişim geriliğinden bahsetmek için çocuğunun gelişimsel olarak 2 ya da daha fazla alanda geri kalması gerekiyor.
Konuyla ilgili diğer detaylar burada: Çocuklarda Yetersiz Büyüme Nasıl Anlaşılır?
Çocuk gelişiminin tüm evrelerinde olduğu gibi dil gelişiminde görülen ilerlemeler de minikten miniğe farklılık gösterebiliyor. Ancak bazı yaşlarda uzmanlar tarafından kabul görmüş kritik gelişim noktaları var, bunların her çocukta aynı dönemlerde görülmesi gerekiyor.
Bebeklerde dil gelişimi minik kuzunun tepkilerine verdiğin karşılıklarla başlıyor. İlk aylarda bebekler her şeyi taklit ederek öğreniyorlar. Onu, çıkardığı sesleri taklit ederek konuşmaya teşvik edebilirsin. Ninniler söyleyerek konuşma ritmini anlamasını sağlayabilirsin.
Çocuğuna konuşma konusunda iyi bir rol model olabilmen çok önemli. Onunla konuşurken yavaş ve anlaşılır cümleler kurmaya çalışmalısın. Beden dilini, jest ve mimiklerini ne kadar çok devreye sokarsan seni o kadar iyi anlayabilir. 1,5 yaş, çocuklarda dil gelişimi için kritik bir dönem. Eğer miniğin konuşmayı tercih etmiyorsa ona baskı yapman durumu daha da kötüleştirebilir, bu yüzden dikkat.
Bebekler ne zaman konuşur, bunun en normal zamanı ne? Açıklayalım. Sözel iletişime 8 haftalıkken ninni ve şarkı gibi tanıdık seslere verdikleri tepkilerle başlayan bebekler, ilk net kelimelerini 7-12 ay arasında söylüyorlar. Bunlar da genellikle baba, mama ve dede gibi tekrarlayan kelimeler oluyor. Çocuğun, 1 yaşındayken ise basit ifadeleri takip edebiliyor ve 1-2 kelime kullanabiliyor olmalı.
Dahası burada: Çocuklar Kaç Yaşında Konuşurlar?
Peki mininin dil gelişimine katkıda bulunmak için sen neler yapabilirsin? Çocuklarda dil gelişimine en büyük katkıyı, onunla olan iletişimden sonra kitaplar sağlıyor. Minik kuzuna bol bol çocuk kitapları okumalısın. Hatta en sevdiklerini tekrar tekrar okuman işleri daha da kolaylaştırabilir. 2 yaş dil gelişimi için daha karmaşık hikayelere ve masallara geçmene fırsat veren bir dönem. Her fırsatta miniğini dinlemeli, onu bol bol konuşmaya teşvik etmelisin.
3 yaş dil gelişiminde ise sıfatlar hayatınızda bol bol yer almalı. Çocuğuna nesneleri özellikleriyle tarif ederek sana getirmesini isteyebilirsin ya da oyuncaklarını birtakım özellikleriyle anlatmasını isteyebilirsin. Çocuklarda dil gelişiminin bir diğer kilit noktası da sebep-sonuç ilişkili cümleler kurmak. Özellikle büyüdükçe artan merakını karşılayabilmek için tüm sorularına yılmadan cevap vermelisin.
Daha fazla detay için: Yaşlara Göre Çocuklarda Dil Gelişimini Desteklemenin Yolları
Çocuklarda dil gelişiminin normal şartlarda 4-5 yaşlarında tamamlanmış olması gerekiyor. Yani, çocuğun bu dönemde cümleler kurabilmeli, anaokulu ya da arkadaşlarıyla ilgili düşüncelerini ve deneyimlerini anlatabilmeli. En önemlisi, söyledikleri çevresindeki insanlar tarafından rahatlıkla anlaşılabiliyor olmalı.
Eğer ki çocuğun, yaşına göre bazı sesleri çıkarıyorken bazılarını çıkaramıyorsa, seslere eklemeler ya da çarpıtmalar yapıyorsa artikülasyon bozukluğu olabilir. Çocuklarda artikülasyon bozukluğu bilinen bir soruna bağlı olarak ortaya çıkmayabiliyor. Çocuğunun dil, dudak ve çene konumunu bilmemesi bile sesleri doğru çıkaramamasına yol açabilir. Onunla yeterince ilgilenmediysen, TV ve tablet ile çok zaman geçirmesine müsaade ettiysen dil ve konuşma becerisinde gerilik olabilir.
Çocuklarda harfleri söyleyememe sorununun 4 yaş itibarıyla tedavi edilmesi gerekiyor. Bunun için çocuğunun konuşma terapisine katılması, yaşına ve konuşma bozukluğunun türü ya da derecesine göre bir eğitim görmesi gerek.
Daha fazla bilgi için: Artikülasyon Bozukluğu: Çocuklarda Harfleri Söyleyememe Sorunu
Harfleri söyleyememe, kekemelik ya da gecikmiş dil gibi farklı problemlerin hepsi aslında birer konuşma bozukluğu. Apraksi de motor konuşma bozukluğu olarak bilinen bir başka tür.
Apraksi, beyinden gelen mesajın konuşma kaslarına iletilememesinden kaynaklanan nörolojik bir rahatsızlık. Genellikle dil bozukluğuyla karıştırılıyor. Dil bozukluğu söz konusu olduğunda çocuklar yaşıtlarına göre daha kısa cümleler kullanıyor ya da ekleri yanlış kullanıyorlar. Söylenenleri anlamada ve kendisini ifade etmekte zorlanıyorlar. Çocuklarda apraksi ise bundan daha ciddi bir durum.
Çocuğun apraksi olduğu takdirde konuşması ileri derecede anlaşılmaz olabilir, sesleri düzgün çıkaramaz ya da akıcı bir şekilde üretemez. Konuşmada güçlük çektiği için abartılı el hareketleri kullanabilir. Nedenleri tam olarak bilinmese de apraksi en çok erkek ve otizmli çocuklarda görülüyor. Ancak tedavisi var, merak etme.
Detayları burada anlattık: Apraksi: Çocuklarda Konuşma Bozukluğu
Bebeklerde dil gelişiminin nasıl bir hızda ilerlediği miniğinin kişisel zamanlamasıyla ilgili. Kimi bebek için bu süreç hızlı olurken kimisi için daha yavaş ilerleyebiliyor. Ancak yaş burada önemli bir kriter. Yani, bebeğinin 2 yaşında İngilizce öğrenmeye başlamasıyla 5 yaşında dil eğitimi alması aynı şey değil.
Bu durumda bebeklere İngilizce kaç yaşında öğretilmeli, diye merak edebilirsin. Bebeklerde dil eğitimine 3 yaşından önce başlamak çok önemli. Bunun için bebeğinin, ana dilinin yanı sıra İngilizce konuşulan bir ortamda bulunması iyi olur.
Çocuğa İngilizce öğretme konusunda senin yapabileceklerin neler, biraz bunlardan bahsedelim. Miniğine Türkçe bir kelime öğretirken aynı sözcüğü İngilizce olarak da söylemeye özen gösterebilirsin. Çocuğun için İngilizce bilen bakıcı ile çalışman daha iyi olur. Çocuklar için İngilizce öğreten kartlar ile minik kuzunla birlikte kelime oyunları oynamak da bir fikir. Hem böylece birlikte keyifli saatler de geçirebilirsiniz.
Diğer detaylar da burada: Küçük Yaşta Çocuğunun İngilizce Öğrenmesi için 7 Öneri!
Tabletler, bilgisayarlar ve akıllı telefonlar derken artık, teknolojisiz gün geçirmiyoruz. Ancak harcanılan bu saatleri verimli şekilde yönetmek de senin elinde. Çocukların tabletlerle ve telefonlarla vakit geçirmesine çok sıcak gözle bakılmasa da okul öncesi çocuk eğitiminde teknolojiden büyük ölçüde faydalanabilirsin.
Çocuğa İngilizce eğitiminden müzik eğitimine, anlama yeteneğini geliştiren oyunlardan boyamalara uzanan çeşitli mobil uygulamalar çocuk gelişimine harika katkılar sunuyorlar. Bu uygulamaları nereden bulacağım, dersen aşağıya bir link bıraktık.
Çocuklar İçin Gerçekten Faydalı 10 Mobil Uygulama
Çocuğunun sosyalleşmesi, kendi yaşıtlarıyla vakit geçirmesi ve ilgi alanlarını keşfetmesinde okul öncesi eğitimin çok önemli bir yeri var. Her çocuğun fiziksel ve psikolojik gelişimi farklı olduğu için anaokulu ya da kreşe başlama yaşı farklılık gösterebiliyor.
Sen bu durumu çocuğunu gözlemleyerek anlayabilirsin. Birlikte dışarı çıktığınızda ya da parka gittiğinizde çevresindeki çocuklarla sosyalleşmek istiyorsa anaokulu fikrine sıcak bakabilirsin. Eğer çocuğunun gelişimsel açıdan uygun olduğunu düşünüyorsan 2 yaşından itibaren anaokuluna gönderebilirsin. Uzmanlar kreşe başlama yaşının 2 ve 3 yaş arasında olduğunu söylüyorlar. Okul öncesi etkinlikler bu dönemde minikler için çok daha etkili oluyor.
Konuyla ilgili daha detaylı bilgi için: Çocuğunu Anaokuluna Ne Zaman Göndermelisin?
Çocukların motor gelişiminde sinir ve kas yapısının düzgün gelişimi ve bunu destekleyen çevresel faktörler etkili oluyor. Kimi etmenler kaba motor becerilerini geliştirirken kimi de ince motor becerilerini geliştiriyor.
Kaba motor becerileri daha çok çocuğunun gövde, kol ve bacak hareketlerini sağlayan büyük kas gruplarıyla ilgili. Miniğinin başının dik tutabilmesi, emekleyebilmesi, yürüyebilmesi ve vücudunu kontrol etmesiyle ilgili olan tüm yetenekleri kaba motor gelişimi sayesinde gerçekleşiyor.
Çocuklarda ince motor becerileri ise miniğinin el ve parmak kaslarındaki küçük kas gruplarını çalıştırabilmesiyle ilgili. Elle ve parmakla kavrama, el-göz koordinasyonu gibi becerilerin tümü ince motor becerilerinin kapsamında. Çocuğunun motor becerilerinin gelişmesinde senin de rolün büyük. Çeşitli oyun ve oyuncaklarla çocuğunun ince ve kaba motor gelişimine katkıda bulunabilirsin.
Detayları burada verdik: Çocuklarda İnce ve Kaba Motor Gelişimi de Nesi?
Çocuğun 2 yaşına yaklaşırken el becerisi ve dikkat süresinin arttığını göreceksin. Biraz da hayal gücünün gelişmesiyle birlikte artık, kağıtlarla ve renkli boyalarla uzun süre keyifli saatler geçirebilir. Çocuğunun el becerisini geliştirmeye yönelik uyguladığın yöntemlerin ince motor becerilerini geliştirmeye yönelik olmasına özen göstermelisin.
Parmak gelişimini destekleyici bir aktivite olarak makasla şekilli kağıtlar kesme ve oyun hamurundan figürler yapmayı tercih edebilirsin. Ayrıca yapboz oyunları, boncukları ayırma ve ipe dizme gibi çeşitli aktiviteler yalnızca el becerisini geliştirmekle kalmıyor, çocuklarda zeka gelişimine de büyük katkı sağlıyor.
Nereden bulacağım böyle etkinlikleri, dersen: Çocuğunun El Becerilerini Geliştirmek İçin Yapabileceğin 8 Şey
