Çocuklarda öz bakım becerisi nedir?
Her çocuğun yaşına göre yapması beklenen, el yıkama, beslenme, giyinme soyunma gibi günlük rutin işlerin kendisi tarafından karşılanması durumuna öz bakım becerileri denir. Yaşları ilerledikçe, kaba ve ince motor becerileri geliştikçe ve doğru yönlendirmeler yapıldığında çocuk, kademe kademe öz bakım ihtiyaçlarını kendi kendine karşılamaya başlar.
Öz bakım becerilerinin gelişmesi çocukların öz güveni, bağımsızlığı ve yeterliliği açısından çok önemlidir. Bu yüzden mutlaka desteklenmesi gerekir.
Bebeklerde Motor Gelişimi Nedir, Nasıl Geliştirilir?
Öz bakım becerileri nelerdir?
Çocuğun büyüdükçe ve bazı temel becerileri geliştikçe bağımsız olmak, kendi başına bazı işleri başarabilmek isteyecek. Bu beceriler birdenbire gelişmeyecek. Tabii ki bu beceriler yaştan yaşa farklılık gösterecek. Bakalım çocuklarda öz bakım becerileri yaşlara göre nasıl ilerliyor?
Okul öncesi öz bakım becerileri
Bu sürece 3-4 yaş arası çocukları dahil edebiliriz. Bu yaş grubundaki çocuklar;
- Ellerini ve yüzlerini yıkayabilirler.
- Dişlerini fırçalayabilirler.
- Burnunu silebilirler.
- Çatal kaşık kullanarak yemeğini yiyebilirler.
- Bardaktan su içebilirler.
- Eşya toplayabilirler.
- Giysilerini giyip çıkarabilirler (düğme, bağcık ve fermuar olmayan giysileri).
- Gece uyanıp tuvalete gidebilirler.
- Giysilerin önünü arkasını ayırt edebilirler.
Çocuğun Hangi Yaşta Hangi Hareketleri Yapabilir?
5-7 yaş arası çocukların öz bakım becerileri
- Ayakkabılarını bağlayabilirler.
- Kendi kendilerine giyinip soyunabilirler.
- Temkinli bir şekilde bıçak kullanabilirler, bıçakla ekmeğe bir şeyler sürebilirler.
- Tabakların yiyecek koyabilirler.
- Saçlarını tarayabilirler.
- Büyük düğmeleri çözüp ilikleyebilirler.
- Sofra kurmaya yardım edebilirler.
- Fermuarlarını açıp kapatabilirler.
- Boylarının yetiştiği bir askıya eşya asabilirler.
Waldorf Yaklaşımı Nedir? Neden Benimsemelisin?
Aileler çocukların öz bakım gelişimine destek olmak için neler yapabilirler?
- Önce çocuğuna model olmalısın. Çünkü özellikle okul öncesi dönemdeki çocuklar öz bakım becerilerini taklit ederek geliştirirler. Bu noktada ona örnek olman, her an incelendiğinin farkında olarak doğru davranışlar sergilemen önemli.
- Çocuğunun en iyisini ya da en doğrusunu yapmasını bekleme. Çocuğun her şeyi deneye yanıla öğrenecek. Bu yüzden tek seferde başarılı bir performans sergilemesini bekleme. Basit bir düğme iliklemeyi ilk seferde başaramadıysa onu sakın azarlama.
- Yardımını esirgeme. Çocuğunun başarıya ulaşması için yardıma ve yönlendirmelere ihtiyacı var. Ona yapması gereken öz bakım konularında küçük ve anlaşılır bilgiler vermeli, doğru yönlendirmelisin.
- Anları keyifli hale getirebilirsin. Örneğin diş fırçalama yarışı yapmak, resimli hatırlatmalarla uyku vakti, yemek vakit gibi anların hatırlatmalarını yapmak, oyuncak toplama yarışı yapmak öz bakım becerilerini keyifli şekilde geliştirmenin yolları olabilirler.
