Çocuklarda Öksürüğe Ne İyi Gelir?

Çocuklarda öksürük yalnızca kış değil, yaz aylarında da sıkça görülebiliyor. Çoğunlukla üst solunum yolları enfeksiyonundan kaynaklansa da altında pek çok neden yatabiliyor.

Peki, çocuklarda öksürüğe ne iyi gelir? Etkili bitkisel formüller neler? Çocuklarda kuru öksürük ve balgamlı öksürük nasıl geçer? Hadi önerilerimize geçelim!

Çocuklar neden öksürür?

Öksürük, çoğunlukla solunum yollarındaki tahrişten kaynaklanıyor. Boğazdaki, soluk borusundaki ve akciğerlerdeki sinir uçları bu tahrişin farkına vardıklarında, havanın solunum yollarından kuvvetli bir şekilde dışarı atılması refleksine yani, öksürüğe yol açıyorlar. Genellikle ciddi bir durum söz konusu olmasa da altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekiyor. Çocuklarda öksürük nedenlerinin başında:

•    Soğuk algınlığı/üst solunum yolu hastalıkları,
•    Astım,
•    Bronşiolit,
•    Krup hastalığı,
•    Grip,
•    Zatürre,
•    Alerji geliyor.

Prof. Dr. Yonca Tabak anlattı: Çocuklarda Alerjiyi Tetikleyen Faktörler ve Tedavi Yaklaşımları

Çocuklarda gece kuru öksürük neden olur?

Çocuklarda öksürük özellikle geceleri artabiliyor. Alerjiler ve sinüzitte mukus boğazdan geriye doğru akarak, geceleri kuru ve durdurulması zor bir öksürüğe neden oluyor. Boğazdaki tahriş ve sinüs enfeksiyonu bu durumu tetikleyebiliyor. Eğer çocuğun sadece geceleri öksürüyorsa astımı ya da reflüsü olabilir.

Çocuklarda balgamlı öksürük neden olur?

Grip, nezle ve faranjit gibi üst solunum yolları enfeksiyonu balgamlı öksürüğe neden olabiliyor. Çocuklarda ateş ve öksürük, solunum yolları enfeksiyonunun göstergesi. 

Alerjik bünyesi olan çocuklarda balgamlı öksürük özellikle kış aylarında görülüyor. Burun tıkanıklığı da balgamlı öksürüğü tetikleyebiliyor. Tedavi edilmediği takdirde çocuklarda balgamlı öksürük zatürre gibi ciddi hastalıklara yol açabiliyor. 

Öğrenmende fayda var: 10 Maddede Çocuklarda ve Bebeklerde Ateş Hakkında Aklına Takılan Tüm Sorular

Çocuklarda geçmeyen öksürük nedenleri ne olabilir?

Öksürük, çocuğun günlük hayatını olumsuz yönde etkiliyorsa ve bir türlü geçmek bilmiyorsa başka hastalıkların belirtisi olabiliyor. Çocuklarda geçmeyen öksürük birçok nedene bağlı olarak görülse de sebepler özellikle yaş gruplarına göre farklılık gösteriyor. Küçük süt çocuklarında kronik öksürük genellikle;

•    Astım,
•    Reflü,
•    Diençli bronşit,
•    Doğumsal nedenler,
•    Kronik sinüzit,
•    Yabancı cisim aspirasyonları gibi nedenlerden kaynaklanıyor.

Daha büyük yaş grubundaki çocuklarda ise geçmeyen öksürük bazen bedensel nedenlere değil; psikolojik unsurlara bağlı olarak da görülebiliyor. Bunun dışında nadir de olsa;

•    Tüberküloz,
•    Kistik fibrozis,
•    Bronş genişlemesi de öksürüğe yol açabiliyor.

Çocuklarda kuru öksürüğe ne iyi gelir?

•    Öksürüğün sebebi ne olursa olsun su, çocuklarda balgam söktürücü olarak en etkili yöntem. Dolayısıyla çocuğunun bol bol sıvı tüketmesi iyileşme sürecini hızlandırır. 
•    Nemlendirici ya da buhar makinesiyle havayı nemlendirmek öksürükten uyumayan çocuğa geceleri rahat nefes aldırır. Ancak tehlikeli mantarların ve bakterilerin ürememesi için bu aletleri deterjanla mutlaka temizlemek gerekiyor.
•    Çocuklarda gece öksürüğü, alerji ve astımla ilişkiliyse yatağın baş tarafını yükseltmek faydalı olabilir. Doktorun verdiği sürece, bronş genişletici ilaçları ya da çeşitli astım ilaçlarını da kullanabilirsin. 

Bunları inceleyebilirsin: Annelerin En Çok Tercih Ettiği 10 Soğuk Buhar Makinesi ve Hava Nemlendirici

Çocuklarda balgamlı öksürüğe ne iyi gelir?

Çocuklarda balgamlı öksürük yetişkinlerdekine göre daha zor bir iyileşme süreci gösteriyor. Çünkü çocuklar balgamlı öksürüğü dışarıya atmakta zorlanıyorlar. Bu noktada en çok çocuğunun beslenme ve uykusuna dikkat etmek gerekiyor. Balgam çıkarmasına yardımcı olmak için kucağa yüzüstü yatırarak hafifçe sırta vurmak da etkili bir yöntem.

Balgamlı öksürüğe iyi gelen formüller neler, bunlardan bahsedelim!

•    1 tatlı kaşığı tereyağını erime aşamasına geldiğince ocağın altını kapat ve üzerine 1 tatlı kaşığı pekmez ekle. Çocuğunun, karışımı ılımaya başladıktan hemen sonra tüketmesini sağla. Geceleri yatmadan önce ve sabah kahvaltıdan sonra verirsen daha etkili sonuç alabilirsin. 
•    Çocuklarda öksürük için bitkisel tedavi yöntemlerini de deneyebilirsin. 1 adet orta boy siyah turpun içini oy. Çatal yardımıyla turpun altına 3-4 adet ufak delik aç. İçerisine 2 tatlı kaşığı bal ekle ve balın bu deliklerden süzülmesi için sabaha kadar beklet. Özellikle çocuğum gece yatınca öksürüyor, diyorsan bu formülü geceleri yatmadan önce yedirmeye özen göster.
•    Ihlamurun içine 1 tatlı kaşığı bal ekle. Bu karışım çocuklarda gıcık öksürük için etkili bir formül, sabahları ve akşamları içirebilirsin.
•    1 bardak sıcak süte 1 tatlı kaşığı zerdeçal ekle. Sabahları ve gece yatmadan önce zerdeçallı süt balgamlı öksürüğe iyi geliyor.
•    Rezene, anason ve kekik gibi bitkisel çaylar da balgamın vücuttan atılması için önerilenler arasında. 
•    Çocuklarda öksürüğe ne iyi gelir, İbrahim Saraçoğlu bu konuda ne önermiş, bir bakalım. Hatmi çiçeği tomurcuğunu yarım bardak suda 5 dakika kaynat ve karışım ılık bir hale geldiğinde çocuğuna içir. Ancak minik bir uyarı: İbrahim Saraçoğlu bu formülün 3 yaşından büyük çocuklara verilmesini söylüyor.

Çocuk öksürük şuruplarının kullanımı nasıl olmalı?

Öksürük ilaçları reçetesiz alınabilse de Amerikan Besin ve İlaç İdaresi, sağlığı tehdit edici unsurlar barındırması sebebiyle 2 yaşın altındaki çocuklar için öksürük şurubunu kesinlikle önermiyor. Pek çok çalışma da bu ilaçların 6 yaş altındaki çocuklarda işe yaramadığını ve olası ciddi yan etkileri olabileceğini gösteriyor. 

Çocuklarda öksürük hangi durumlarda riskli?

•    Çocuğun nefes almakta zorlanıyorsa,
•    Sürekli, ağrılı ve boğucu bir öksürüğü varsa,
•    Öksürüğe kusma ve morarma eşlik ediyorsa,
•    Öksürük yüzünden beslenme ve uyku düzeni bozulduysa,
•    Havlar tarzda ya da metalik bir sesle gelişen öksürüğü varsa,
•    Aniden ateşi yükseldiyse,
•    Sarı-yeşil renkli balgam çıkarıyorsa,
•    Yabancı bir cisim yuttuysa (Bronş ve akciğerlere yabancı cismin kaçtığı durumlarda öksürük birkaç saat ya da gün sonra başlayabiliyor.), vakit kaybetmeden doktorunla iletişime geçmelisin.

Buna da ihtiyacın olabilir: Çocuklarda Kusmaya Ne İyi Gelir?

Bu makaleyi arkadaşlarınla paylaş:

Kaynakça ve İleri Okuma

Gökçay, Gülbin. Yaşamın İlk 2 Yılında Çocuk Sağlığı ve Bakımı. İstanbul: A. E. Yayıncılık, 2011. Altmann Remer, T., Shelov, P., Steven. Bebek ve Küçük Çocuk Bakımı. Cengizhan Elmas (Çev.). Ankara: İmge Kitabevi, 2015.