Bebeklerde kusma ve tükürme reflekslerini birbirinden ayıralım.
Bebeğinin özellikle yenidoğan döneminde beslenmesinin hemen ardından beyaz, zaman zaman da katılaşmış parçalar çıkardığını görebilirsin. Bu durum halk arasında “Bebeğin peynir gibi kusması” olarak biliniyor ve muhtemelen senin kafanda da hemen kusma olarak adlandırılacak. Ama aslında bu, mukus ve tükürük salgısıyla karışmış bir miktar yiyecek! Bebekler bu refleksi genellikle:
-
Reflü ( Bu konu hakkında ayrıntılı bilgi için: İçleri Yanıyor Kuzuların: Bebeklerde Reflü),
-
Hazımsızlık,
-
Fazla beslenme,
-
Yemek borusu ve mide arasındaki borunun kısalığı,
-
Yatar pozisyonda besleme (En uygununu bul: Doğru Emzirme Yöntemini Bulman İçin 4 Emzirme Pozisyonu Önerisi!),
-
Atılamayan mukus yüzünden gösterirler. Bunu yaşarken de herhangi bir çaba sarf etmezler, olay kendiliğinden gelişir. İşte bu durum neredeyse tüm bebeklerde meydana geliyor, neredeyse bebekliğin gerekliliklerinden biri diyebiliriz.
Kusma ise bambaşka bir durum! Bu, mide içerisindeki neredeyse tüm besinlerin ağız ve hatta bazen burun yoluyla, büyük bir güçle ve fışkırtarak dışarı atılması durumudur. İşte böyle bir durumla karşılaşırsan, altında bir sağlık sorunu aramaya başlayabilirsin. Ama yukarıda bahsettiğimiz sık karşılaşılan gayet masum bir durum.
Peki, bebekler neden kusar?
Bebeğinin kusması genellikle mide sorunlarından ya da bir virüsün neden olduğu hastalıklardan kaynaklanır. Şu gibi durumlarda kusma ile karşılaşabilirsin:
- Soğuk algınlığı,
- Kulak veya idrar yolu iltihabı,
- Pilor stenoz (Mide-bağırsak geçişi darlığı),
- Şiddetli öksürük ve ağlama krizi,
- Besin alerjisi.
Bunlar sıklıkla kusmaya etki eden durumlar. Ancak bebeğinin kusmasının ardında daha farklı sebepler de yatıyor olabilir. Hazırladığımız tablodan bebeğin kusma nedenleri ve eşlik eden belirtiler hakkında daha fazla bilgi sahibi olabilirsin.
| Kusmaya eşlik eden belirtiler | Nedenler |
|---|---|
| Bebeğin meme emerken ya da emdikten sonra biraz süt çıkarıyor, ancak kilosu ve beslenmesi iyi. | Normal ve zararsız bir durumdur. |
| Bebeğin iyi göründüğü halde yemek yedirirken veya hemen sonrasında kusuyor. | Bebeğin henüz çiğnemeyi kavramamış olabilir. Bu yüzden katı gıdalara geçmek için acele etme. Şimdilik pürelerle besleyebilirsin. Yardımcı olalım: Bebeği Ek Gıdaya Geçen Annelerin Kurtarıcısı: Sebze Püreleri! |
| Bebeğinde burun akıntısı, burun tıkanıklığı var ve öksürüyor. | Soğuk algınlığı sonucu oluşan mukusu yuttuğu için kusuyor olabilir. Öksürük de kusmaya yol açabilir. Bir doktora başvurmalısın. |
| Bebeğine yeni ek besinler sundun ve bunun ardından kusup sulu dışkı çıkarmaya başladı. | Besin alerjisi olabilir. |
| Bebeğinin ateşi ve ishali var, iyi görünmüyor. | Büyük olasılıkla mikrobik bir durumdur. |
| Yolculuk esnasında bebeğin solgun ve sessiz görünüyor, mide bulantısı var. | Büyük olasılıkla yol tutmuştur. |
| Göbek çevresinde ve sağ kasığında ağrı var. | Hemen bir doktora başvur, apandisit olabilir . |
| Şiddetli karın ağrısıyla beraber kanlı ve mukuslu dışkılıyor. | Bağırsak tıkanıklığı olabilir, hemen bir doktora başvur. |
| Boynunu öne eğdiğinde ağrısı oluyor ve ışıktan rahatsız oluyor. | Hemen bir doktora başvur, menenjit olabilir . |
Viral, alerji ya da mide kaynaklı kusmalar 12-24 saat içinde kendiliğinden yok olur. Ama eğer bu süreden fazla sürüyor ve bebeğin şu beklenmedik durumları yaşıyorsa ortada çok daha ciddi bir sorun olabilir:
- Kusmukta kan ve safra olması,
- Çok şiddetli olması ve tekrar etmesi,
- 8 saatten fazla süredir ıslak bez çıkarmaması,
- Tepkisiz ve halsiz olması,
- Karnını tutarak ağlaması.
Bunların hepsi çok ciddi belirtiler. Özellikle kusmukta kan olması düşündüren bir durum. Bu, hem bebeğinin yemek borusundaki çatlaklardan kaynaklanabilir hem de apandisit gibi sorunların habercisi olabilir.
Bebeklerde kusmaya ne iyi gelir?
- Bebeğin kustuğunda büyük oranda sıvı kaybedecek. Bu yüzden sıvı almasını sağlamalısın. Ama kustuktan hemen sonra verme, 30-60 dakika kadar kendine gelmesini beklemelisin.
- Sıvıların midesini tekrar bulandıracağını düşünerek vermemek daha büyük sorunlar yaratabilir.
- Oral rehidratasyon solüsyonlarını (şekerli ve tuzlu su eriyiği) kullanabilirsin. Bu solüsyonlar sıvı kaybının önüne geçer, kusma ve ishal üzerinde de çok etkili.
Yeri gelmişken: Çocuklarda ve Bebeklerde İshal Neden Olur, Nasıl Geçer?
- Eğer kusmaya ishal de eşlik ediyorsa meyve suları veya gazlı içeceklerden uzak tutmalısın.
- Bebeğini emziriyorsan bu süreçte de devam edebilirsin. (Bu da ilgini çekebilir: Yenidoğan Bebeği Emzirme: 7 Soru 7 Cevap! )
- Katı besinler yiyorsa tahıllı gıdalar, muz, kraker, kızarmış ekmek verebilirsin.
- Onu sakinleştirmeli ve dinlenmesine izin vermelisin. Uyku da midesinin sakinleşmesine yardımcı olabilir.
Bu yazımız da sana faydalı olabilir: Çocuklarda Kusmaya Ne İyi Gelir?
Eğer bebeğin besin alerjisi yüzünden kusuyorsa ne yapmalısın?
Besin alerjilerinin bazıları zamanla düzelebilir ama bazısı kalıcı da olabilir. Eğer teşhis edilmiş bir alerji yoksa bebeğini gözlemleyerek anlayabilirsin. Bebeğin kusmadan önce ona verdiğin gıdaları incele ve içinde alerjiye etki eden gıdalar olup olmadığına bak. Bu besini kestiğinde bebeğinin kusması da son bulduysa besin alerjisi kaynaklı olduğunu düşünebilirsin.
Ayrıntılı bilgi için: 6 Soruda Bebeklerde Gıda Alerjileri Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!
