1- Kan hastalıklarının tedavisi için kullanılıyor!
1978 yılında kordon kanındaki hematopoetik (kan yenileyici) kök hücrelerin keşfedilmesi ile bu alandaki çalışmalar hızla ilerlemeye başlamış. Bugün kordon kanı, hematolojik (kanla ilgili) sorunlar başta olmak üzere 80’den fazla hastalıkta tedavi amaçlı kullanılabiliyor. Aşağıdaki tabloda bu hastalıklardan bazılarını görebilirsin.
| Kordon kanının tedavi edebildiği hematolojik hastalıklar |
|---|
| Akut ve kronik lösemiler (kan kanseri) |
| Anemiler (kansızlık) |
| Kemik iliği kanserleri |
| Kalıtsal trombosit (kanın pıhtılaşmasını sağlayan hücreler) fonksiyon hastalıkları |
| Kalıtsal alyuvar (kırmızı kan hücresi) anomalileri (Akdeniz anemisi, orak hücreli anemi gibi) |
| Miyeloproliferatif (kemik iliği bozukluğu) hastalıklar |
| Miyelodiplastik sendromlar (kemik iliğinin yeterinde sağlıklı kırmızı kan hücresi üretemediği durumlar) |
| Nötropeniler (beyaz kan hücresi bozuklukları) |
2- Nörolojik, oftalmolojik (göz ve görme yolları), ortopedik hastalıklarda da tedavi imkânı sunuyor!
İsmi yüzünden yalnızca kan hastalıklarının tedavisinde kullanıldığı düşünülse de sanılanın aksine her alanda tedavi imkânları sunuyor. Kordon kanındaki hematopoetik ve dokusundaki mezenkimal (olgun) kök hücreler ile aşağıdaki tabloda bulunan hastalıklar tedavi edilebiliyor.
| Nörolojik hastalıklar | Oftalmojik (gözle ilgili) hastalıklar | Ortopedik hastalıklar |
|---|---|---|
| Otizm (sosyal beceri ve iletişimde görülen gelişim bozukluğu) | Optik sinir nöropatisi (görme siniri hastalıkları) | Osteoartriti (kireçlenme) |
| Serebral palsi (beyin felci) | Retinopati (biyabete bağlı retina bozukluğu) | Spinal kord (omurilik) yaralanması |
| Epilepsi (sara) | ||
| Parkinson (beyin hücrelerinin azalmasıyla çıkan hareket bozuklukları) | ||
| ALS (omurilikte başlayan sinir sistemi hastalığı) | ||
| Alzheimer (bilişsel fonksiyon kaybı) |
Kordon kanı tedavisinin ayrıca, tip 1 diyabet üzerinde de etkili olduğu kanıtlanmış.
3- Türkiye’de tedavi edilen hastalıklarda devlet desteği imkanı var!
Kordon kanının kullanıldığı hastalıkların büyük çoğunluğu ülkemizde devlet desteği ile tedavi edilebiliyor. Bunların başında;
- Akdeniz anemisi (Talasemi),
- Akut lenfoblastik lösemi,
- AML (Akut Miyeloid Lösemi),
- Lösemi (kan kanseri),
- Orak hücreli anemi geliyor.
4- Tüm aile bireylerinin hastalıklarında kullanılabiliyor!
Kordon kanı kök hücreleri, yalnızca bu verilerin alındığı çocuğa değil öncelikle kardeşe, daha sonra yüksek oran ile anne ve babaya uyum gösterebiliyor. Kordon kanı nakli için 6 HLA’dan (İnsan Lökosit Antijeni) 4’ünün uyması yeterli!
5- Saklama süresi çok uzun!
Prof. Dr. H. Broxmeyer, 2014 yılında yaptığı bir çalışmada 23,5 yıl saklanan bir kordon kanını analiz etmiş ve bu hücreler %95 oranında canlılık göstermiş. Bu da kordon kanı kök hücreleri doğru koşullarda saklandığında, süre ne kadar uzun olursa olsun canlılığını kaybetmeyeceği anlamını taşıyor.
Kordon kanının uzun yıllar saklanabilmesi ailenin diğer üyelerinin tedavisinde kullanılabilme ihtimalini de arttırıyor.
6- Nakil sonrası iyileşme süresi kısa sürüyor ve düşük oranda doku reddi görülüyor!
Kök hücre nakillerinde başarıyı sınırlandıran etkenler arasında;
- GVHD (graft-versus-host hastalığı) gibi immünolojik (bağışıklık sistemiyle alakalı) komplikasyonlar,
- Doku reddi,
- Gecikmiş bağışıklığın yeniden yapılanması olarak sıralanabilir.
Otolog (kişinin kendi kök hücresinin kullanıldığı) nakillerde immünolojik komplikasyonlar oluşmuyor. Ayrıca kordon kanı ile yapılan nakiller değerlendirildiğinde hastanın iyileşme süresinin diğer kök hücre kaynakları ile yapılanlardan daha kısa olduğu gözlemlenmiş.
7- Kordon dokusu kök hücreleri çoğaltılabiliyor!
Günümüz teknolojik koşullarında kordon dokusu kök hücreleri, kültür ortamında çoğaltılabiliyor. Bu da ailelere, gerektiğinde yeterli miktarda uygulama ve birden fazla kullanma şansını sunuyor.
8- Kemik iliği kök hücresine göre daha avantajlı!
Kemik iliğinden elde edilen kök hücre de çok değerli ancak hem yöntem hem de fayda açısından kordon kanı, birkaç adım öne çıkıyor. Gel bakalım neymiş bunlar?
| Kordon kanı kök hücresi | Kemik iliği kök hücresi |
|---|---|
| Kordon kanı toplama işlemi birkaç dakika sürüyor. Cerrahi girişim içermiyor, güvenli bir işlem. | Kemik iliği toplaması genel anestezi ile gerçekleşiyor. Özel bir iğne ile kemiğin içine giriliyor ve enjektöre çekiliyor. |
| Kordon kanı henüz hiçbir hastalık ile karşılaşmadığı için bozulma riski çok az. | Kemik iliğinde donör, çoğunlukla yetişkin olduğundan virüs taşıyıcısı olabiliyor. |
| Kordon kanı saklanmaya başlandıktan itibaren nakil için hazır oluyor. | Kemik iliği toplanabilmesi için donörün sağlıklı olması şart. |
| Kordon kanı yalnızca doğum sırasında alınabiliyor. | Gerekli kriterleri taşıyan tüm yetişkinler kemik iliği donörü olabiliyor. |
| Kordon kanı nakli için 6 HLA’dan 4’ünün uyumluluğu yeterli. | Kemik iliği ile nakilde 10 HLA’dan 8’inin uyumlu olması gerekiyor. |
