Yumurta Rezervi ve Doğurganlığa Etkileri

Doğurganlıkla doğrudan ilişkisi olan yumurta rezervi, yoğunluğu ve kalitesi ile özellikle infertilite yani kısırlık durumlarında incelenmesi gereken bir konu.

Bakalım yumurta rezervi nedir, azlığı ya da çokluğu doğurganlığı nasıl etkiliyor? Yazımızda anlattık!

Yumurta rezervi nedir?

Bir kadının yumurtalıklarındaki yumurta sayısı ve kalitesi, yumurta rezervi olarak adlandırılır. Özellikle ileri yaş, menopoz gibi durumlar yumurtalık rezervini zaman içerisinde ciddi şekilde etkiler ve azalmasına neden olur. Bu da doğurganlığı doğrudan olumsuz olarak etkileyen bir durum.

Bir kız bebeğin yumurtaları henüz anne karnında iken üretilmeye başlar. Anne karnındaki kız bebeğin embriyo halindeyken yumurta sayısı 7 milyona yakındır. Doğumla birlikte 2-3 milyon civarına düşer ve ergenliğe geldiğimizde 300 bin civarında yumurtası bulunur. Adet görülmeye başlaması ile her ay ortalama 300 yumurta kaybedilir ve bu, yaşın ilerlemesi ile yumurta rezervinin düşmesine neden olur.

Yumurtalık rezervinin azalması belirtileri nedir?

  • İki adet süresinin arasının kısalması,
  • Adet ağrılarının azalması,
  • Kanamaların şiddetlenmesi,
  • Korunmasız cinsel ilişkiye rağmen çocuk sahibi olamamak, yumurta rezervi azlığı belirtileri arasında.

Doğurganlıkla İlgili Efsaneler ve Gerçekler

Yumurta rezervi neden azalır?

Yukarıda da bahsettiğimiz gibi, adet dönemi ile sürekli yumurta kaybedilir ve yaklaşık 35 yaş civarına gelindiğinde çok çok azalır. Ancak bunun dışında;

  • Erken menopoz,
  • Sigara ve alkol kullanımı,
  • Kemoterapi ya da radyoterapi,
  • Çevre kirliliği,
  • Radyasyon,
  • Yumurtalık sorunları,
  • Bazı diğer genetik ve çevresel nedenlerden ötürü yumurta rezervlerinin azalmasına neden olabilir. Ama şunu da belirtelim, yumurta rezervi az olan herkes çocuk sahibi olamaz diye bir durum yok.

Yumurta rezervi azlığı nasıl anlaşılır?

Eğer korunmasız birlikteliğe rağmen 1 yıl boyunca çocuk sahibi olamadıysan bir kısırlık durumu söz konusu olabilir. Kadın kısırlığında yumurtalık rezervinin düşüklüğü göz önünde bulundurulacağından doktorun durumu görmek için senden yumurta rezervi testi yani AMH testi isteyebilir. Bunun dışında adetin ilk günü yapılan ultrason incelemesi ile de görüntülenebilir.

Yumurta rezervi testi/AMH testi nedir?

AMH yani Anti müllerian hormon nedir, önce bu konuyla başlayalım. Bu, yumurta rezervi değerini görmek için kanda aranan bir hormon çeşidi. Kadın menopoz yaşayana kadar yumurtalık foliküllerinden salgılanıyor. Eğer yumurta rezervi azsa kanda AMH düşüklüğü söz konusu olur.

AMH testi ortalama olarak aşağıdaki gibi değerlendirilir;

  • AMH 1,5 ng /ml’den azsa düşük yumurtalık rezervi,
  • AMH 1.5-4 ng /ml civarındaysa normal yumurtalık rezervi,
  • AMH 4 ng /ml’den yüksekse yüksek yumurtalık rezervi.

Doğurganlığı Olumlu ve Olumsuz Etkileyen 13 Faktör!

Yumurta rezervi düşüklüğünde gebelik şansı nasıl artırılır?

Testte Anti müllerian hormon düşüklüğü görüldüğü takdirde farklı uygulamalar söz konusu olabilir. En çok tercih edilen uygulama tüp bebektir. Tüp bebek uygulaması ile mevcut yumurtalıklar güçlendirilerek döllenmeye hazır hale getirilir. Ancak yumurta rezervi az olduğu için embriyo miktarı da az olacaktır.

Ancak yumurtalık rezervi azlığında yapılan tüp bebek uygulamasında, diğerlerine göre farklı bir işleyiş söz konusu olabilir. Kullanılan ilaçların miktarı ve süresi değişebilir. Şunu da belirtelim, yumurta rezervi düşük olan herkes çocuk sahibi olamaz diye bir durum yok. Yumurta rezervi az olup kendiliğinden hamile kalanlar da var.

6 Maddede Tüp Bebek Aşamaları Neler?

Yumurta rezervi ve kalitesini artırmak için neler yapmalı?

  • Stresten uzak durmak,
  • Sigara ve alkol kullanmamak,
  • Beslenmeye dikkat etmek,
  • Spor yapmak,
  • Özellikle 35 yaşından sonra doktor kontrolü ile takviyeler kullanmak işe yarayabilir.

Kaynakça ve İleri Okuma

Antimüllerian Hormon - Düzen Laboratuvarları Bilgilendirme Formu

Over rezervi taramasının yeri, yöntemi ve prognoza etkisi - Prof.Dr.Erol TAVMERGEN, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum ABD E.Ü.Aile Planlaması-İnfertilite Araştırma ve Uygulama Merkezi

Bu içerikte yer alan bilgiler hiçbir şekilde doktor tavsiyesi yerine geçmez.