Boşanma Kararı Çocuğa Nasıl Açıklanmalı?

Evlilikler bazen umulduğu gibi gitmeyerek boşanmayla sonuçlanabiliyor. Özellikle çocuk söz konusu olduğunda her şey daha da zorlaşabiliyor. Çocuğa boşanmayı anlatmak bu noktada büyük bir önem taşıyor, çünkü bu durum çocuklarda duygusal hasarlara yol açabiliyor. Tüm bu süreçten mümkün olduğunca az etkilenmesi için boşanma kararı çocuğa nasıl açıklanmalı, uzmanlar neler öneriyor? Hadi başlayalım.

1. Bu durumu çocuğunuzdan gizlemeyin

Çiftler çocuk sahibi olduğunda boşanma kararı almaları daha güç olabiliyor. Hatta bu durum bazen boşanmanın ertelenmesine ya da çiftlerin ileride tekrar bir araya gelebileceklerini düşünerek bir süre ayrı yaşamalarına bile yol açabiliyor. Ya da boşanmaktan vazgeçen çiftler belli bir süre sonra evliliklerinin yürümeyeceğini anlayarak yeniden boşanma kararı alabiliyorlar. Ancak tüm bu yaşananlar olumsuz etkilenecekleri düşünülerek çocuklardan saklanabiliyor.

Prof. Dr. Nevzat Tarhan, sorunları çocuğa yansıtmamak için olan biteni saklamanın doğru bir çözüm olmadığını söylüyor. Çünkü anne ve baba bir şey yokmuş gibi davransa da çocuk yaşananları takip ediyor ve olayları zihni elverdiği ölçüde kendisi yorumluyor. Bu belirsizlikler de çocuğun endişelenmesine yol açabiliyor. Çocuk, anne ya da babasının neden başka bir evde yaşadığını, daha sonra eve dönüp dönmeyeceğini ya da ebeveyninin bir gün onu da bırakıp gideceği konusunda endişelere kapılıyor. Bu nedenle anne babanın boşanmasının çocuğa doğru bir şekilde açıklanması gerekiyor.

2. Boşanma kararını çocuğunuza birlikte açıklayın

Anne ve babasının birlikteliğinin bozulması çocukların bölünmüş ve terk edilmiş hissetmelerine yol açabiliyor. Bu nedenle çocuğa boşanma kararı açıklanırken güvenli bir ortam oluşturmak çok önemli. Uzman Klinik Psikolog Özden Sevil, anne ve babanın boşanma kararını birlikte açıklamasının en ideal seçenek olduğunu söylüyor.

Eğer anne ya da babadan biri konuşmakta zorlanıyorsa açıklama yine her iki ebeveynin de bulunduğu bir ortamda yapılmalı. Bu da mümkün değilse ve eşinizle ayrı ayrı açıklamalar yapmanız gerekiyorsa ortak bir dil kullanmalı ve çocuğunuza karşı dürüst olmalısınız.

3. Detaya girmeden basit ve net ifadeler kullanın

En uygun açıklama; boşanmanın evliliğin bitmesi anlamına geldiği, artık ayrı evlerde yaşanacağı ancak evlilik bitmiş olsa bile annelik ve babalığın devam ettiği olacaktır. Bu, yeni duruma alışana ve tüm olan biteni anlayıncaya kadar çocuklar pek çok soru sorabiliyorlar. Yanıtlarda dürüst olmak her ne kadar önemli olsa da çocuğunuza tüm detayları anlatmamalısınız.

Okul öncesi dönemdeki çocuklar sözel becerileri açısından uzun ve detaylı açıklamaları anlamakta ve dinlemekte zorlanıyorlar. Daha büyük çocuklarda ise yaşananların detayları kafa karışıklığına ve suçluluk duygusunun artmasına yol açabiliyor. Bu nedenle boşanma kararını çocuğa detaya girmeden, basit ve net ifadelerle açıklamak gerekiyor.

Sen bu hataları yapma: Çocukların Özgüvenini Zedeleyecek 7 Ebeveyn Davranışı

4. Hayatında yaşanacak değişimleri çocuğunuza anlatın

Anne ve babalar boşanma kararlarını açıkladıklarında, çocuklar bu durumun hayatlarında yol açacağı değişiklikleri bilmek istiyorlar. Belirsizlik çocuklarda korku, kaygı ve endişe uyandırabiliyor. Bu nedenle çocuğunuza boşanma sonrasında kiminle ve nerede yaşayacağı, hayatında nelerin aynı kalacağı ve nelerde değişiklikler yaşanacağını somut örneklerle açıklamalısınız.

Anne ve baba olarak sorumluluklarınızın değişmediğini ve her zaman onu seveceğinizi çocuğunuza hissettirmelisiniz. Görüşme düzeninizin nasıl olacağına hep birlikte karar vermeli, çocuğunuzun bu süreçteki taleplerini karşılamak konusunda hassas olmalısınız.

Dikkat dikkat: Çocuklarda Kaygı Bozukluğu ve Tedavisi

5. Çocuğu taraf tutmak durumunda bırakmayın

Boşanmayı çocuğa anlatmak sanıldığı kadar kolay olmayabiliyor, her şey öncesinde kararlaştırılmış olsa bile eşler açıklama sırasında hislerine yenik düşüp birbirlerine suçlamalarda bulunabiliyor. Aranızdaki sorunları çocuğunuzun önünde konuşmamaya özen göstermeli, açıklamanızı birbirinizi suçlamadan yapmalı ve onu taraf tutmak durumunda bırakmamalısınız.

6. Velayetle ilgili kararı çocuğunuza bırakmayın

Bu kararın sorumluluğu anne ve baba olarak size ait. Hiçbir çocuk annesi ya da babası arasında tercih yapmaya zorlanmamalı. Bu nedenle çocuğunuza velayetle ilgili karar sürecinde kimde kalmak istediği yönünde sorular sormamalısınız. Okul öncesi ya da ilkokul dönemindeki çocuğunuza onun anlayabileceği şekilde açıklama yapmalısınız.

7. Çocuğu aracı olarak kullanmayın

Boşanma sonrasındaki görüşmelerde çocuğunuzu aranızda laf taşıyan bir konuma düşürmemeli, onun aracılığıyla bir diğer ebeveyne mesaj iletmemelisiniz.

Aman dikkat: Çocuk Yetiştirmede Yapılan 10 Kritik Hata

8. Okul ve sağlık gibi konularda iş birliği yapın

Uzman Pedagog Güzide Soyak, okul ve sağlık sorunları gibi konularda her iki ebeveynin de iş birliği yapmasının çok önemli olduğunu söylüyor. Çünkü çocuklar boşanma sonrasında terk eden ya da kendisini ihmal eden ebeveynini özlüyorlar. Böyle durumlarda yoğun bir şekilde mutsuzluk, içe kapanma ve reddedilme duygularına kapılıyorlar.

Ebeveyni tarafından ihmal edilen çocuk, rol modelini kaybettiği için ilerleyen zamanlarda davranışsal problemler yaşayabiliyor ve karşı cinsle ilişki kurmakta zorluklarla karşılaşabiliyor. Dolayısıyla okul toplantıları ya da hastane ihtiyaçları gibi konularda ebeveynlerin iş birliği halinde olmaları gerekiyor.

Anlattık: Çocuklarda Depresyon Belirtileri ve Tedavisi

9. Çocuğunuzla ilgili birbirinizle rekabete girmeyin

Bazen boşanma sonrasında eşler birbirleriyle rekabet içerisine girebiliyorlar. Birbirlerine karşı duydukları hisler çocukla ilgilenmek, vakit geçirmek ya da onun tüm ihtiyaçlarını karşılamak konusunda rekabete girmelerine yol açabiliyor. Böyle bir durum çocuğunuzun duygusal anlamda yıpranmasına ve zarar görmesine yol açacaktır.

Bu da ilgini çekebilir: Çocuğa Ölüm Nasıl Anlatılır?

Kaynakça ve İleri Okuma

Bu içeriği hazırlarken görüşlerinden faydalandığımız uzmanlar;

  • Prof. Dr. Nevzat Tarhan,
  • Uzman Klinik Psikolog Özden Sevil,
  • Uzman Pedagog Güzide Soyak.