Bebeklerde Diş Sağlığı ve Diş Bakımı Hakkında Her Şey!

Anneysen TV videolarından da tanıdığınız sunucumuz Ortodontist Dr. Nejla Ertekin'le bebeklerde diş bakımı ve diş sağlığı hakkında en çok merak ettiklerinizi konuştuk. Bu kez biz onu Fenerbahçe'deki Swisstanbul Ağız ve Diş Sağlığı Polikliniğinde ziyarete gittik ve sorularımızı sizin için sorduk!

1- Bebeklerde diş ağrısına ne iyi gelir?

Yeni çıkmaya başlayan dişlerin diş etine basınç yapması bebeklerde diş ağrısı şikayetine sebep olur. Diş çıkarma doğal bir süreç olduğu için bebekler, mümkün olduğunca evde doğal yöntemlerle rahatlatılmaya çalışılmalıdır.

Bu süreçte annelerin en çok merak ettiği şeylerden biri bebeklerde diş ağrısı nasıl geçer sorusudur. Ellerinizi iyice yıkadıktan sonra parmaklarınızla veya buzdolabında bekletilmiş temiz bir bezle bebeğin diş etlerine yumuşak bir şekilde dairesel hareketlerle masaj yapabilirsiniz.

Buzdolabında soğutulan diş kaşıyıcılar veya ek gıdaya geçmiş bebeklerde parmak şeklinde kesilmiş yiyecekler (örneğin; salatalık, havuç, taze soğan, kereviz sapı gibi) bebeklere ebeveyn kontrolünde verilerek bebeğin bunlarla diş etlerini kaşımasını sağlayabilirsiniz.

Örneklerini görmek istersen: Doya Doya Yesin: Bebeğin İçin 10 Parmak Gıda Önerisi

Bu noktada önemli olan diş kaşıyıcıların direk buzluktan çıkarılıp verilmemesidir. Buz gibi olmamak kaydıyla biberonda soğuk su içmesi de bebeği rahatlatabilir.

Bu ürünlere de bakmalısın: Diş Çıkarma Döneminin Kurtarıcıları En İyi 10 Diş Kaşıyıcısı

Çok şiddetli ağrılarda, özellikle gece uykularını sürekli bölen ve bebeklerin gün içinde de çok huzursuz olmasına sebep olan durumlarda çocuk doktorunuzun reçete edeceği bir ağrı kesici şurup kullanabilirsiniz.

Eczanelerde satılan ve içeriğinde topikal anestezik olan jellerin bebeklerde kullanılması önerilmez. Bu jeller bebekler tarafından yanlışlıkla yutulduğunda nöbet geçirme, beyin hasarları ve kalp problemlerine sebep olabilir. Bu tarz jeller kullanılacaksa yalnızca içeriği %100 doğal olanlar tercih edilmelidir.

Bilgin olsun: 11 Soruda Bebeklerde Diş Çıkarma Dönemi Hakkında Merak Ettiğin Her Şey!

2- Bebeklerde diş ateşi kaç derece olmalı?

Diş çıkarmaya bağlı olarak bebeklerde vücut ısısı yükselebilir, fakat 37 dereceyi geçmez. Eğer diş çıkarma döneminde ateş 38 dereceyi geçiyorsa altında başka bir sebep aranmalı ve çocuk doktoruna danışılmalı.

Bu bilgilere sahip olmalısın: 10 Maddede Çocuklarda ve Bebeklerde Ateş Hakkında Aklına Takılan Tüm Sorular

3- Bebeklerde diş gıcırdatma sorunu neden olur?

Diş sürme döneminde diş etinin altından sürmeye çalışan dişler diş etine baskı yapar ve buradaki sinirleri ve çiğneme kaslarını uyarabilir.

Bebekler de damaklarını çiğneyerek kaşıntılarını minimum seviyeye indirmek isterler. Dişlerin sürerken ağız içinde olmaları gereken yere gelene kadar sürekli hareket halinde olmalarından dolayı dişlerdeki kapanış ilişkilerinin sürekli değişmesi de bebeklik döneminde diş gıcırdatmaya sebep olabilir. Diş çıkarma sebebi ile dişlerini gıcırdatan çocuklar, bunu gece yatarken ve gündüz gün içerisinde yaptıkları için alışkanlık haline getirebilirler.

Diş çıkartma dönemi bittikten sonra bu alışkanlığın başka bir sebebi yoksa genelde kendiliğinden geçer ve bir zararı yoktur.

Ayrıca diş gıcırdatmanın stres, reflü, sinüzit, geniz akıntısı, bağırsak parazitleri, endokrin bozukluklar, alerji, baş boyun bölgesine gelen bir travma gibi sebepleri de olabilir. Diş gıcırdatma dişler sürdükten sonra geçmiyorsa bir uzman muayenesi ile sebebi tespit edilmeli ve sebep olan faktör ortadan kaldırılmalıdır.

Çocuklarda Diş Gıcırdatmasının Nedenleri ve Tedavisi

4- Bebeklerde diş eti kanaması neden olur?

Bebeklerin ağızlarına götürdükleri cisimler diş etinde bir hasara sebep olabilir veya diş sürme döneminde dişin çıktığı yere gelen sert bir cisim ya da yiyecek lokal olarak bebeklerde diş eti kanaması şikayetine sebep olabilir.

Bebeklerin çevresinde sivri veya kesici cisimler bırakılmamalıdır. Örneğin bebekler kenarları sivri olan ıslak mendil paketlerini ağızlarına götürerek de diş etlerine zarar verebilirler.

Böyle durumlarda kanama çok şiddetli değilse bir şey yapılmaz. Soğuk su içirilebilir. Yaygın ve şiddetli kanamalarda altta yatan sebep sistemik bir hastalık olabileceğinden hemen bir çocuk doktoru ile görüşülmeli.

5- Bebeklerde diş eti iltihabı neden olur?

Diş çıkarma sırasında diş etinde mavi-mor renkte sürme kisti görülebilir. O bölgede ağız içinde şişlik ve ağrı olabilir. Böyle bir durumda o bölgeye soğuk, temiz bir bez parmağa sarılarak masaj yapılıp rahatlatılır. Bebeğe soğuk diş kaşıyıcılar verilir.

Diş etlerinde yaygın ve kırmızı bir iltihap olduğunda veya yanakta şişlik görüldüğünde mutlaka diş hekimine muayene olmalı ve alttan yatan sebep çözülmeli.

Peki bebeklerde diş eti iltihabına ne iyi gelir? İlaç kullanılacaksa diş hekimi veya çocuk doktorunun reçete ettiği bir ilaç kullanılmalı. Çok şiddetli iltihap olduğu durumlarda bu iltihap vücudun başka organlarına taşınabilir ve antibiyotik kullanmadan geçmeyebilir.

6- Bebeklerde diş bakımı nasıl olmalı?

Bebeklerin dişleri sürmeden önceki dönemde diş etleri ve damakları temiz nemli bir gazlı bez ve tülbentle günde bir kez silinmeli.

İlk dişin ucu ağız içinde göründüğü andan itibaren her gece uyumadan önce annenin parmağına sardığı ıslak temiz bir bez veya tülbent yardımıyla dişler silinip diş yüzeyinde kalan mama veya anne sütü kalıntıları uzaklaştırılmalı.

Dişler sürdükçe ve ağız içinde göründükçe bebeklerde ağız bakımı için parmak fırçalar kullanılmaya başlanabilir. Parmak fırça annenin parmağına geçtiğinden ve elastik olduğundan dişlerin daha rahat temizlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda anne sabah-akşam diş temizliği yaparken bebeğin diş sürme sırasında kaşınan damaklarına da masaj yapmış olur. Burada önemli olan nokta dişlerin tüm yüzeylerinin artıklardan uzaklaştırılmış olmasıdır.

Günde iki kez dişler temizlenmelidir. Fakat en önemlisi gece uyumadan yapılan diş bakımıdır. Çünkü gece boyu azalan tükürük akışı ve gece beslenmesi dişleri asit ataklarına karşı savunmasız hale getirir ve diş çürüklerine zemin hazırlar.

Bebeklerin diş temizliğine ilk diş sürdüğü andan itibaren başlanmalı ve bir çocuk ayakkabı bağlamayı öğrendiği zamana kadar yani yaklaşık 7-8 yaşına kadar ebeveyni tarafından yapılmalı veya kendi diş fırçalıyorsa da sonrasında muhakkak kontrol edilmelidir.

7- Bebeklere diş bakımı alışkanlığı nasıl kazandırılmalıdır?

Bebeklerde diş fırçalama konusunu bir rutine oturtmak gerekir. Her gece uyumadan önce ve sabahları da kahvaltıdan sonra diş fırçalamak idealdir.

Bebeğin dönem dönem karşı çıkabilir, huysuz olduğunda bazen de canı istemediğinde hiç diş fırçalatmayabilir. Böyle durumlarda üzerine gitmeden oyunlarla, hikayelerle onu oyalayarak, dişlerini neden fırçalamanız gerektiğini anlatarak dişlerini temizlemeye çalışmaktır.

Mesela diş fırçalarken gün içinde tükettiği yiyecekleri ona sayabilirsiniz. 'Bak burada da bir ekmek parçası kalmış, burada biraz süt varmış bunu da temizleyelim' gibi.

Diş fırçalarken siz de bebeğinizle beraber fırçalarsanız ve gün içinde sizin de yaptığınızı görürse zaten sizi bir süre sonra taklit etmek isteyecektir.

Eline saplı olan çocuk diş fırçalarından verebilirsiniz. Bebeğiniz fırçalaya fırçalaya ve kendisi yapmaya çalışarak öğrenecek ve alışkanlığı kazanacaktır.

1 yaşından sonra hikayeler anlatarak, masal kitaplarındaki çocukların da dişlerini fırçaladığını anlatarak alışkanlığı pekiştirebilirsiniz.

2 yaşından büyük çocuklarda üzerinde sevdiği karakterler olan diş fırçalarından temin ederek diş fırçalamayı daha zevkli hale getirebilirsiniz.

Ayrıca diş fırçalarken kum saati kullanırsanız bu hem çocuğunuzun ilgisini çeker hem de yeterli süre fırçalamasına yardımcı olur.

8- Bebek diş fırçası nasıl seçilmeli?

Bebeklerde diş temizliği ön dişleri ağız içinde sürmeye başladıktan sonra anne babalar parmak fırça kullanmaya başlayabilir.

Arka dişler de sürmeye başladıktan sonra sapı olan, sapı kolayca bükülebilen, yumuşak ve naylon kılları olan, fırça başı çocuğun ağız büyüklüğüne uygun olan bir fırça seçilmelidir.

Fırçaların üzerinde ay ve yaş aralığı yazar. Fırçanızı bu aralığa göre seçmeniz uygun olur.

Fırça sapının çocuğunuzun da kolaylıkla kavrayabileceği şekilde olmasına özen göstermeniz uygun olur.

İlk başta hevesle diş fırçalayıp bir süre sonra sıkıldıysa üzerinde sevdiği figürler olan bir fırça edinebilirsiniz.

Üzerinde belli bir süre boyunca ışık yanıp sönen fırçalar kullanılabilir.

Pilli veya elektrikli diş fırçaları da 2 yaş üzeri çocuklarda rahatlıkla diş fırçalamayı sevdirmek ve daha etkin diş fırçalatabilmek için kullanılabilir. Pilli veya elektrikli diş fırçalarının başlıkları dönerek dairesel hareketlerle dişleri temizler. Yalnızca dişlerin üzerine tutmak yeterlidir.

Diş fırçalarının 3 ayda bir veya kılları deforme olduğu zaman değişmesi gerekir. Döner başlıklı fırçaların da baş kısımlarının bu sürede değişmesi gerekir. Bazen çocuklar diş fırçalarını çiğneyerek çok kısa sürede deforme ederler. Böyle durumlarda daha kısa sürede değiştirmek gerekebilir.

9- Bebek diş macunu nasıl seçilmeli?

Bebek diş macunlarında yapay boya, koruyucu maddeler, paraben ve florür olmamalı. Anneler bebeklerine macun seçerken mutlaka içeriğini okuyup almalı.

Piyasada satılan ve bebek diş macunu olarak anılan 0-6 yaş diş macunlarının neredeyse çoğunda ne yazık ki paraben bulunmaktadır.

Bebeklerde eğer çürük yoksa, 3 yaşına kadar veya tükürmeyi öğrenene kadar sadece su ve diş fırçası ile temizlik yapılmalı.

Bu dönemde anne mutlaka diş macunu kullanmak isterse organik diş macunu ile bebeğinin dişlerini fırçalayabilir ya da sürüntü şeklinde kullanılan ve tooth mousse olarak anılan macunları kullanabilir.

Tükürmeyi öğrendikten sonra uygun miktarda florid içeren bir diş macunu ile fırçalama yapılmalı. Bu miktar genelde 500-1000 ppm arasıdır. Fakat çocuğunuza en uygun diş macununu çocuğunuzu muayene ettikten sonra çürüğe yatkınlığına göre çocuk diş hekiminizin reçete etmesi en doğrusu olacaktır.

Bu içerikte yer alan bilgiler hiçbir şekilde doktor tavsiyesi yerine geçmez.